Trefdag 2014 Cultuur: (On)gemeen Goed
Een overzicht
Op donderdag 23 oktober 2014 organiseerde Pulse Transitienetwerk haar jaarlijkse trefdag: “Cultuur: (on)gemeen goed”. Op die derde editie wil Pulse samen met cultuurprofessionals de zogenaamde ‘derde weg’ van het gemeengoed verkennen. Als de eerste weg die van de privé-markt is en de tweede die van de overheid, dan behoort de derde weg de gemeenschap toe.
Via collectieve actie komen we tot het beheer van dat gemeengoed – letterlijk dus goed dat de gemeenschap toebehoort, maar toch steeds vaker wordt opgeëist door de markt of overheden. Denk maar aan kennis en voedsel, hoe die materies doorheen de geschiedenis afwisselend door markt en staat worden omheind.
Dirk Holemans©Joachim De Wilde
Wat commons precies zijn en hoe die derde weg dan wel ons cultuurlandschap mee kan vormgeven komt Dirk Holemans, bezielde coördinator van de denktank Oikos, eerst plenair toelichten.
Gedurende het hele verdere programma zullen wij culturele initiatieven belichten, die de commons als insteek, rode draad of zelfs organisatievorm hanteren. Uitdagende collectieve acties rond ‘commons’ worden eruit gelicht.
In acht thema’s – zijnde culturele co-creatie, erfgoed, digitale commons, overheid, geld, voedsel, de stad en natuurlijke bronnen – ontrafelen wij het patroon van de commons, en laten van naald tot draad zien hoe het culturele veld dit oeroude principe eigenlijk al ten dele omarmt.
In een afsluitend gesprek blikken wij terug op wat we hoorden, weten en denken over de commons.
Programma
LUIK I: introductie en keynote
09u30 – 09u40: Introductie
De voorzitter van Pulse Transitienetwerk Cultuur, Guy Gypens, directeur van het Kaaitheater, neemt het woord.
09u45 – 10u30: Plenaire sessie
Inleiding in de wereld van de commons door Dirk Holemans, coördinerend bezieler van Oikos, een sociaal-ecologische denktank.
LUIK II: parallelsessies rond ‘commons’ en een maatschappelijk thema
- Commons en Culturele Co-creatie
- Commons en Overheid
- Commons en Erfgoed
- Commons en Geld
- Commons en Voedsel
- Commons en de Stad
- Commons en Natuurlijke rijkdommen
LUIK III: pitch-sessie, reflectiegesprek, afsluitmoment met uitwuifglas
14u45 – 15u30: Pitch-sessie
Commons Josaphat en hun ideeëncall, om het braakliggend terrein tot een common te maken. Eerst willen zij daarom met behulp van de gemeenschap een dossier opstellen, dat zij kunnen indienen bij de verantwoordelijke overheid. Om dat dossier van inhoud te voorzien, vragen zij alvast de medewerking van u, ons, de burger. Denk mee na over de invulling van deze voorlopig onbestemde ruimte!
15u30 – 16u: Reflectiegesprek
Commons zijn een tool van herpolitisering, die bepalen hoe we omgaan met het ‘collectieve’. Het concept van de ‘big society’ – dat in de keynote werd toegelicht – is feitelijk een depolitiserend initiatief waarbij we weggaan van de commons – maar het ziet er gelijkaardig uit als een commons, op het eerste zicht.
De culturele sector is echt een interface tussen burgers en overheid, en kan in die hoedanigheid zowel het domein van de commons claimen (en dus collectieve actie rond gemeengoed organiseren), als opgezadeld worden met het model van de ‘big society’ – de participatiesamenleving – zoals die nu ook in Nederland naar voren wordt geschoven. Maar hoe moeten we ons hoeden, om de verantwoordelijkheid voor collectieve actie niet té gretig te claimen, zoals voorstanders van de Big Society dat willen zien?
16u – 17u30 Afsluitmoment
Na afloop van het programma schenken wij een welverdiend glas om samen te klinken op de voorbije, ongemeen goed gevulde dag!
Karel Moons ©Joachim De Wilde
Ga naar Commons en Co-creatie
of ga terug naar het overzicht