Op dinsdag 26 juni ging Pulse Transitienetwerk op praktijksafari naar Ancienne Belgique in Brussel. Marc Vrebos en Jasper Plaetinck vertelden ons welke duurzame keuzes een concertzaal van een 10 000M2 in het centrum van een hoofdstad allemaal kan doorvoeren. Veelbelovend! Hier volgt een uitgebreid verslag:

tegelbevloering van dit podium is gemaakt van autobanden en oude, elektrische kabels

“Bewuste keuzes omtrent voeding en energie leveren de grootste impact op”

Door het gebruik van lichtplansoftware Capture kan het lichtplan op de computer worden gesimuleerd en uitgetest worden zonder onnodig lampen op te hangen. Op die manier bespaar je tijd, kosten en energie. Ancienne Belgique maakt ook zoveel mogelijk gebruik van LED-verlichting. ABClub (kleine zaal) is voor 100% uitgerust met LED-verlichting. Er wordt nagedacht over een relighting van de gewone (niet-show) verlichting dmv een ESCO-financiering waarbij een private partner de investering draagt en wordt terugbetaald met de besparing die gerealiseerd wordt. Ze kiezen hierbij voor het aankopen van ‘licht’ onder contractuele voorwaarden ipv het aankopen van ‘armaturen, lampen en elektriciteit’.
De tegels van het podium van de grote zaal zijn voor 100% vervaardigd uit gerecycled PVC, afkomstig uit de industrie voor elektriciteitsbekabeling. Tivoli Vredenburg ,013 Tilburg, Trix in Antwerpen en nog andere podia in vooral Nederland gebruiken dit materiaal als podiumvloer. Na 2 jaar blijkt dit een zeer goede investering; slijtvast en positieve commentaar van artiesten en ABtv (reflectie op beeld).

Ancienne Belgique werd in 2014 voor de 5de maal sinds 2002 (straks 6de maal) gehonoreerd in het kader van het ecodynamisch ondernemen en kreeg als eerste culturele organisatie binnen het Brussels Gewest hiervoor 3 sterren als erkenning. De kandidatuur voor 2018 is ingediend en volgens de prognose zitten we op 124% om sterren te behalen (verschillende bonussen verklaren de procenten boven 100%).
AB heeft sinds 2016 een charter over duurzaamheid: “AB heeft een hart voor muziek én voor onze planeet. Duurzaamheid is een doorslaggevende factor in al onze beslissingen. Door ook bij onze artiesten, medewerkers, publiek, commerciële partners en leveranciers milieubewuste keuzes te stimuleren, willen we onze ecologische voetafdruk om de 2 jaar met 5% doen dalen. Van seizoensgebonden en biologische producten in de keuken, herbruikbare bekers in de zaal tot bijen op ons dak: AB hoopt bij te dragen aan een beter Brussel, Europa en een leefbare wereld zodat ook volgende generaties kunnen genieten van een magische concertavond in AB.”
Door een parkeerpolicy op het plein achter de AB probeert AB vooral Belgische artiesten ertoe aan te zetten om onderling te carpoolen. Personenwagens kunnen niet meer parkeren op het Lollepotplein. Enkel lossen en laden is toegelaten, enkel de bestelwagen van de groep mag blijven staan. Iedere groep krijgt slechts 4 parking vouchers (gemiddelde Belgische groep komt met 9 wagens) de rest moeten zij zelf betalen, op die manier stimuleert AB het carpoolen bij de artiesten.
AB is toegetreden als coöperant tot “De Leiding.” De Leiding cvba is een nieuw startende sociale coöperatieve onderneming die de drankvoorziening op evenementen en in de horeca wil verduurzamen. Door het transport, energieverbruik en afval bij drankvoorziening zo veel mogelijk te beperken willen we samen via De Leiding een reële en meetbare milieu-impact maken. Concreet gaat AB hiermee voor 2018 de volledige backstage voor medewerkers en artiesten PET vrij maken tijdens de festivals Boterhammen in Het Park & Feeërieën.

De programmatie van ventilatie, verwarming en koeling wordt wekelijks gedaan op basis van de producties (datum, timings, zaalconfiguratie, publiek, buitentemperatuur). Voor comfortredenen wordt er op 4 punten gemeten naar de CO2-waardes in de grote zaal en wordt er extra geventileerd wanneer bepaalde waarden overschreden worden.
Tijdens de zomerperiode wordt ook een groendak aangelegd, niet alleen goed als isolatie maar ook bevorderlijk voor de stadsbijen die op het dak van de AB wonen. Een lagergelegen dak wordt bewoond door kippen die het groentenafval verwerken en zo voor minder afvalafvoer zorgen.

“Je kan als organisatie wel degelijk een positieve invloed uitoefenen op de vervoersmodus door intensieve promotie van openbaar vervoer”

Toen AB in 2007 tijdens een eerste grote publieksonderzoek een specifieke bevraging opstelde rond mobiliteit met meer bepaald de vraag met welk vervoersmiddel het publiek naar de culturele activiteiten kwam, was het resultaat zeer opmerkelijk. Ondanks de centrale ligging in de onmiddellijke nabijheid van grote premetro en metro verbindingen, bushaltes van de MIVB en het Centraal station van de NMBS op 10 minuten wandelafstand stelde AB tot hun verbazing vast dat 71% van het AB-publiek met de wagen naar het centrum van de stad kwam. Dergelijk merkwaardig resultaat noopte AB als organisatie die een duurzame ecologische werking nastreeft om actie te ondernemen. Met de hulp van een mobiliteitsbureau ging AB aan de slag, de doelstelling was en is nog steeds om een modale shift te realiseren naar meer openbaar vervoer door het gewoontegedrag te doorbreken. De methode die AB hiervoor toepast bestaat uit drie belangrijke punten:
1. Push-strategie via multimodale mobiliteitsinformatie.
2. Stimuleren van het gebruik van het openbaar vervoer en terugdringen van de auto in de stad ten voordele van de verkeersleefbaarheid.
3. Uniformiseren bereikbaarheidsinformatie.
In 2012 werd de samenwerking opgestart met de MIVB rond het gebruik van de Eventpass, hierbij werd het gebruik van het openbaar vervoer inbegrepen in de prijs van een concertticket en kan men op de dag van het event via een 9-cijferige unieke code op het ticket registreren aan een van de 375 GO-verkoopautomaten van de MIVB in het gewest en zo gebruik maken van heel het MIVB-netwerk (tram, bus en metro, met inbegrip van het Noctis-nachtnet).

In april 2016 werd een samenwerking opgestart met de NMBS waarbij met via een soortgelijke NMBS-code een e-treinticket kan downloaden en men op de dag van het concert reist vanuit eender welk station in België naar Brussel-Centraal en terug voor de prijs van slechts 9,6€.

Resultaat na 10 jaar blijkt dat de neerwaartse trend met 21% van het gebruik van de wagen naar concerten in de AB zich verderzet ten voordele van het openbaar vervoer. En bijkomend merkt AB ook dat het publiek meerdere keuzes maakt om zich te verplaatsen, wat een opening schept naar multimodaal vervoer.
Dit toont aan dat men als organisatie wel degelijk een positieve invloed kan uitoefenen op de vervoersmodus door intensieve promotie van openbaar vervoer. Bovendien (blijkt uit het laatste publieksonderzoek) zit er nog groeimarge vermits vele gebruikers van de wagen niet tevreden zijn over hun manier van verplaatsen en de helft van het publiek beweert niet op de hoogte te zijn van de Eventpass ondanks de vermelding op de tickets en de extra mobiliteitsbijdrage van 1€.

Via onderstaande knop kan je het volledige mobiliteitsverslag downloaden.

download mobiliteitsverslag

Petflesjes zijn niet meer verkrijgbaar aan de bar. Toen het sponsoring contract met de leverancier afliep, werd een nieuw contract afgesloten op voorwaarde dat er omschakeling zou zijn naar postmix systeem (frisdrank op siroopbasis) voor de verdeling van frisdranken, dit zonder een meerkost te betalen. Samen met de herbruikbare bekers (sinds 2002) heeft AB geen gigantische afvalbergen meer. Het extra waterverbruik door het postmix systeem wordt gecompenseerd door een sensorsyteem in de spoelbakken (Aquafox). Het water wordt automatisch aangevuld (en gemengd met zeep) na een bepaald aantal spoelingen. Ook de omschakeling van draaikraantjes naar kranen met debietbeperkers zorgde voor een halvering van het waterverbruik. Heel het gebouw is uitgerust met drinkwaterkraantjes, zowel voor publiek als personeel. Het systeem van statiegeld is gekoppeld aan goede doelen, iedereen kan kiezen of ze al dan niet hun 0.10€ statiegeld voor de beker wil recupereren, indien niet gaat dit naar een goed doel.

Op de menukaart van het AB Resto is 70% van het aanbod vegetarisch en is er een verbod van rood vlees. Vis en zeevruchten komen volgens geschikt seizoen en via gecertifieerde duurzame visserij en er is een verbod op gebruik van tonijn. Groenten worden biologisch en lokaal gekweekt bij de Groentelaar in het Pajottenland.
In 2018 is beslist om de schoonmaak verder te vergroenen en verduurzamen. Van de klassieke chemische schoonmaak (weliswaar met de meest ecologische producten mogelijk) wordt er overgeschakeld naar een schoonmaak op probiotische wijze – op basis van bacteriën ipv chemicaliën. Naast efficiëntiewinsten en vereenvoudiging van de schoonmaak zal er nauwelijks nog water gebruikt worden (enkel voor schoonmaak van de vloeren dmv een schrobzuigmachine). AB maakt hiervoor gebruik van de producten en werkwijze van bio.org.

“Een warmtekrachtkoppeling is interessant voor elk groot gebouw”

Vilten tussenwanden vervaardigd uit PET-flessen (c) NNOF

AB doet mee aan de Green Deal Circulair Aankopen, een initatief van OVAM, The Shift, BBL e.a., samen met ondertussen bijna 200 organisaties. AB engageert zich, net als de andere organisaties, om tijdens de duurtijd van de Green Deal minstens 2 circulaie aankoop-projecten op te starten (en af te ronden), om een gedragenheid te creëren bij de culturele wereld en mee een shift te maken naar een volledig circulaire economie.
AB heeft in samenwerking met NNOF de kantoren heringericht door het oude meubilair en interieur als grondstof te gebruiken voor de nieuwe inrichting. Door op deze manier in te zetten op circulaire materialen, werd een impact-uitsparing behaald van 1600 kg CO2, dit komt overeen met de impact van maar liefst 11.000 km !
Naast dit project heeft de AB ook een aantal andere kantoorverdiepingen gepland te voorzien van een soortgelijk circulair interieur, en tevens ook de artiestenloges circulair te herinrichten. Een greep uit de NNOF- acties in het kader van het circulair inrichten
- Gerecupereerd plaatmateriaal als structuur voor alle Nnof-zitmeubelen;
- Vilten tussenwanden vervaardigd uit PET-flessen;
- Karaktervolle tweedehands/tweede kans meubelen;
- Duurzaam transport; etc.

Meer weten over NNOF en Ancienne Belgique? Surf dan naar deze pagina

In de stookruimte vinden we niet alleen vrij recent vernieuwde condensatieketels, ook staat er een warmtekrachtkoppeling die een buffervat van 3000 liter water opwarmt. Deze werken zijn uitgevoerd door het FoCI en gebouwbeheerder Jasper is er rotsvast van overtuigd dat zo’n investering interessant is voor elk groot gebouw.
Voorts is er in 2014 een haalbaarheidsstudie naar o.a. PV-cellen (zonnepanelen) gebeurd; in 2018 is een nieuwe opgestart wegens het evolueren van technieken, stijgen van vermogens en dalen van prijs. Haalbaarheidsstudie loopt via het Vlaams EnergieBedrijf.

Warmtekrachtkoppeling en vernieuwde condensatieketels

Praktijksafari Ancienne Belgique