Praktijksafari Utopia & Netwerk Aalst
Op dinsdag 23 april ging Pulse Transitienetwerk in samenwerking met het Fonds Culturele Infrastructuur (FoCI) op praktijksafari naar Utopia en Netwerk Aalst. Beide organisaties verbinden de stad door middel van kunst en cultureel weefsel.
Tijdens deze praktijksafari zoomden we specifiek in op de gecombineerde functies van Utopia die de bibliotheek en academie voor podiumkunsten huisvest en Netwerk Aalst. Beiden nemen hun plaats op in het stedelijke weefsel van Aalst.
1e deel Utopia
Arnoud Van Der Straeten, diensthoofd stedelijke bibliotheek Aalst neemt ons mee doorheen de geschiedenis en de site van Utopia, hieronder een kort overzicht:
Bij de opstart van de werken heeft de geschiedenis van site een belangrijke rol gespeeld. Ooit waren de oude gebouwen een klooster van de zwarte zusters (in de 15e eeuw), vervolgens een militaire kazerne, daarna een school voor troepskinderen en vanaf 1967 een thuisbasis voor de gerechtelijke politie. Voor de werken konden starten, werd eerst een team van archeologen werd losgelaten op de site. De vorige gebruikers zijn ook bewust vertaalt in de architectuur van het gebouw.
In november 2016 startte de bouw van de nieuwe bibliotheek en is nu ongeveer een jaar open voor publiek.
Utopia is enerzijds een bibliotheek en anderzijds academie voor podiumkunsten. Dat maakt dat Utopia op papier een school is.
Oude baksten zijn gerecycleerd, alle verlichting is 100% led. Aangezien het gebouw overdag (bibliotheek) en ’s avonds (academie) een wisselende bezetting heeft, is het monitoringssysteem voor energie hier zeer specifiek op afgestemd. Alle verlichting gaat om 22u volledig uit. Een warmtepomp haalt in de zomer warmte uit de grond om tijdens de winter te verwarmen.
Duurzaamheid is een belangrijk gegeven voor Utopia, ze zijn dat ook 81% BREEAM certified. BREEAM is een afkorting van Building Research Establishment Environmental Assessment Method en is een duurzaamheidskeurmerk voor het realiseren van duurzame gebouwen met minimale milieu-impact. Een hoge BREEAM-score is van invloed op zowel de waarde, als op het groene imago van het gebouw en zou bovendien van invloed zijn op een gezondere en productievere werk- en leefomgeving. BREEAM is ontwikkeld door het Building Research Establishment (BRE), een Engelse onderzoeksinstantie.
Utopia heeft ook een café waar de duurzaamheidsgedachte wordt doorgetrokken, de voeding die er wordt geserveerd is biologisch, lokaal en seizoensgebonden.
2e deel Netwerk Aalst
Piet Mertens, curator bij Netwerk Aalst ontvangt ons in hun huis van kunst en film met vele kamers en stemmen, hieronder een kort overzicht.
Netwerk Aalst is een internationaal centrum voor hedendaagse kunst en een onafhankelijk filmhuis gevestigd in Aalst. Het produceert nieuw werk van nationale en internationale kunstenaars doorheen een programma van tentoonstellingen, performances, workshops en gesprekken.
Netwerk Aalst heeft haar wortels in het in 1981 opgerichte onafhankelijk socio-cultureel centrum Netwerk, en is opgericht door een groep mensen die in de jaren '70 nauw betrokken waren bij het CSV (Centrum voor Samenlevingsvernieuwing).
HET NNNETWERK BESTAAT UIT:
Netwerkfabriek: grijpt terug naar de wortels van Netwerk Aalst als een open huis waar iedereen welkom was; activisten, kunstenaars en kunstliefhebbers, bewoners van Aalst en daarbuiten, maar ook 'gewone' cafégangers en zij die op zoek zijn naar een kop koffie of een werkplek.
Netwerkfilm: filmprogrammatie van Netwerk Film
Netwerk Aalst: programma rond hedendaagse kunst op internationaal niveau
NNNETWERK VERBOUWT:
Het gebouw van Netwerk Aalst heeft een oppervlakte van 2.000 vierkante meter en omvat kantoren, vergaderzalen, een volledig uitgerust atelier, een kunstenaarsverblijf, een café, een bookshop, een cinema-theaterzaal, en 1.200 m2 tentoonstellingsruimtes.
De geplande verbouwingen staan in teken van het water. Het onthaal zal zich richten naar de Dender. Ook heeft NNNetwerk Aalst inspraak bij de herinrichting van het het aangrenzende plein. De Dender is een belangrijke ader in de stad en zoals in meerdere steden, zien we een herwaardering van het water in de stad.
Ook zal de grote en enige cinemazaal worden verbouwd naar twee cinemazalen, zodat arthouse films weekelijks vertoond kunnen worden.
JEAN BERNARD KOEMAN
In opdracht van Netwerk Aalst realiseerde Jean Bernard Koeman een nieuw hopmonument op het dorpsplein van Meldert. Het kunstwerk is een ijzeren constructie met hopranken die niemand onbewogen liet. Bovenaan staat het citaat ”Op de omtrek van de aarde komen begin en einde samen”, een verwijzing naar de Griekse wijsgeer Heraclitus en een poëtische ode aan de cyclische levensloop van de Hop die jarenlang werd geteeld in de regio,.