Praktijksafari Bokrijk
Op dinsdag 21 mei ging Pulse Transitienetwerk op praktijksafari naar Bokrijk. Jaarlijks trekken ongeveer een miljoen bezoekers naar Het Domein Bokrijk in Genk om er zich te vertoeven in het levend verleden van het Vlaamse platteland.
Het Provinciaal Domein Bokrijk ontsluit naast een prachtig natuurgebied, een gigantische speeltuin en een groot arboretum ook het Openluchtmuseum waar het landelijk leven van Vlaanderen in vorige eeuwen centraal staat. Maar het museum is meer dan het verleden. De verhalen vertrekken resoluut vanuit het heden en lonken zelfs naar de toekomst.
De vernieuwing
Vijf jaar geleden besliste Bokrijk om een nieuwe koers te varen: voortaan zouden ze de geschiedenis vertellen vanuit het vandaag en ‘vakmanschap’ zou een centrale rol spelen. Het stof en de oubollig perceptie waarmee het museum te kampen hadden, daar zou Bokrijk komaf mee maken. Ondertussen waait er een frisse wind met een open blik naar de toekomst. Zowaar het motto waarmee de transitie vijf jaar geleden werd ingezet.
Het vernieuwingstraject steunt diverse belangrijke pijlers.
15 ambities (pg 54 van het beheersplan) werden uitgeschreven en vormden de eerste pijler alsook de nieuwe missie en visie van Bokrijk. Deze zijn zeer uiteenlopend, gaande van investeringen in nieuwe museale gebouwen en natuurlijk erfgoed tot de ontplooiing naar een internationaal kennisspeler. Ook duurzaamheid vormt een belangrijk luik omdat erfgoed de basisdrager is van duurzaamheidsprincipes uit het verleden.
Met het project BKRK ‘bokrijk brandmerkt’ wordt vakmanschap van gisteren, vandaag en morgen in het Openluchtmuseum ontsloten. Zo bewijzen we de maatschappelijke relevantie van het museum en stimuleren en inspireren we vakmanschap én zelfs ondernemerschap.
‘Waar kan de geschiedenis ons inspireren bij innovatieve ontwikkelingen van vandaag? Hoe kunnen we die kennis en expertise van vroeger hedendaags relevant maken? Die voorwaarden staat centraal.’
Als kers op de taart richtte Bokrijk – met Efro-steun – VAKlab op. Het vormt een draaischijf rond vakmanschap en is een platform waar vakmensen, ondernemers, bedrijven en kennisspelers elkaar kunnen ontmoeten en versterken. Met VAKlab wil Bokrijk de kennis rond vakmanschap in dienst stellen van de maakeconomie. Geschiedenis en toekomst worden beschouwd als elkaar versterkende krachten die een motor in werking brengen en alle kansen biedt aan vakmensen van nu om zich te ontwikkelen tot de ondernemers van morgen.
Het terrein op
Op het domein kregen we de kans om de praktijk aan den lijve te ondervinden.
We begonnen de tour bij EGT, The Slow Bakery waar artisanaal zuurdesembrood traag maar graag wordt gemaakt met respect voor het ambacht en de (biologische, lokale) ingrediënten. Op hetzelfde erf namen we op basis van een uitgebreide bakkerscollectie kennis van de bakker van vroeger, maar kregen we eveneens een impressie van wat brood vandaag in de wereld betekent. De brug tussen heden en verleden is voortdurend aanwezig.
Een volgende site ontsluit het textiel-verhaal. De personeelsoutfits zijn van de hand van Tim van Steenbergen, die zich ook vakcurator BKRK textiel, liet inspireren door de technieken, gebruiken en materialen uit het verleden om tot een praktisch hedendaags ‘uniform’ te komen. Op grote touchscreens schuilen 160 items gaande van de historische collectie tot hoe we vandaag omgaan met kleding. De opkomst van Fast Fashion heeft de kledingindustrie in snel tempo omgevormd tot een van de meest vervuilende industrieën. Het thema duurzaamheid zit meermaals verweven, waarmee Bokrijk zijn bezoeker vooral bewust maakt en informeert.
Als afsluiter, last but not least, mochten we proeven van een lekker biertje gebrouwen in de historische brouwerij. Om het historisch brouwproces actief te kunnen inzetten werd hier gebruik gemaakt van hedendaagse techniek voor het koelen en bewaren van bier. Zo kan – in ecologisch verantwoorde bekertjes - geproefd worden hoe een biertje 200 jaar geleden kon gesmaakt hebben. Schol!