Praktijksafari Proeven van Biodiversiteit

Tijdens deze praktijksafari ‘Proeven van Biodiversiteit’ wilde Pulse Transitienetwerk het belang van biodiversiteit verduidelijken en het netwerk inspireren over hoe we biodiversiteit zelf ook kunnen bevorderen in eigen organisatie, plek, tuin of terras. 

Hiervoor nodigde Pulse, samen met Natuuracademie, het netwerk uit in het Natuurpunt Museum in Turnhout. Dit huis stond aan de bakermat van de natuurbeweging in Vlaanderen en Natuuracademie organiseert hier diverse activiteiten en stelt een grote collectie dieren tentoon. Binnenkort zal het een totale renovatie ondergaan met als doel het gebouw ecologischer en toegankelijker te maken, maar ook meer ruimte te creëren voor cultuur.

Na een korte kennismakingsronde gaf Wander Rooze de groep inkijk in de werking van Natuuracademie. Natuuracademie is een open netwerk en de educatieve poot van Natuurpunt. Je kan er terecht voor ontmoeting, vorming en co-creatie trajecten over natuur, klimaat en milieu, duurzame ontwikkeling en stilte over heel Vlaanderen. Door verschillende projecten zoals ‘Slam de Natuur’ en het Innovatiefonds willen ze het draagvlak voor natuur en milieu in Vlaanderen en Brussel vergroten. 

Daarna leidde Erik Vervoort, ondersteunend educatief en logistiek medewerker bij Natuurpunt en de gids van de dag, de groep rond in het natuurinclusief huis en de biodiverse stadstuin met een ecologische vijver, compost en pluk-gedeelte. 

“De diepe tuin achter het Natuurpunt Museum is ingericht als ecologische natuurtuin. De tuin bevat nog veel oorspronkelijke elementen, vooral houtgewassen zoals de monumentale wierookcypres. Verder zijn nieuwe elementen ingebracht waaronder de insectenhoek met bijenhotel en een educatieve poel. Deze laatste wordt gevoed met het dakwater van het huis. Langs het pad is een bloemenweide ingezaaid. Met de restanten van de opgebroken parking werd een rotstuintje gebouwd. Houtstapels zorgen voor schuil-en overwinteringsplaatsen voor kleine zoogdieren.” (bron website Natuurpunt)

Erik had het over het belang van ‘egelwegels’, groene daken en zwevende bloembakken en hoe je een regenpijp kan omleiden om zo bij te dragen aan de vernatting van de tuin. Hij toonde ook de ‘VegTrug’, een moestuin op pootjes, gemakkelijk toegankelijk voor rolstoelgebruikers, en gaf tips over het maken van zaadbommen.

De parking van het Museum werd deels onthard, samen met de ‘G spot dames’ of ‘Meer natuur in de stad Turnhout’ die als doel hebben Turnhout diverser en klimaatrobuust te maken door bewust te ontharden en G(roene) spots aan te leggen in de stad.

Het eerste Kampioenschap Tegelwippen in België werd trouwens georganiseerd in de Kempen en groeide ondertussen uit tot het Vlaams Kampioenschap Tegelwippen. 

Na deze rondleiding ging de groep letterlijk proeven van de natuur met een wandeling in Turnhout waarbij de stadsnatuur op een hele andere manier werd ontdekt dankzij een zoektocht naar wild groeiende lekkernijen.

“Een stad, meestal een wirwar van straten en pleinen met veel verkeer en mensen. Niet direct een plaats voor natuur zou men denken. En toch, aan de voet van een boom, in een verwaarloosd berm plekje of rond de muren van de kerk vinden we dikwijls meer plantjes dan we durven vermoeden. Wat minder bekend is, is dat veel van die plantjes best lekker zijn op je bord of in je thee. Op die planten vinden we ook insecten die als alternatief voor je biefstuk kunnen dienen.” (bron website Natuurpunt)

Met een picknickmand in de hand nam Erik de groep op sleeptouw door de stad om te proeven en plukken van onder meer lindeblaadjes, vlierbes en -bloesem, kastanjepuree, madeliefjes, meidoorn, sleedoorn, maagdenpalm en paardenbloem.
De groep startte ook een klein educatief traject, op de grens van cultuur en natuur, waarbij verschillende stoepplanten werden herkend en aangeduid met krijt zodat ook anderen konden meegenieten van deze vondsten.

We sloten deze boeiende en inspirerende dag af met een drankje in de tuin van het museumcafé van het Natuurpunt Museum waar er plannen werden gemaakt voor een volgende biodiverse uitstap met de groep…

Leestips

Tover je tuin tot leven met 10 acties- Natuurpunt
”Wil jij een tuin waar wilde planten en dieren een nieuwe thuis vinden? Waar je kan genieten van de natuur om je heen? Ga aan de slag met 10 eenvoudige suggesties.”

Hoe help je wilde bijen in je tuin? - Natuurpunt
”Wilde bijen gaan de laatste jaren sterk achteruit. De belangrijkste oorzaken zijn gebrek aan nectar- en stuifmeel bronnen, pesticidengebruik, klimaatverandering en ziektes. Je kan onze bijen dan ook het beste helpen door meer bloemen te voorzien, te zorgen voor de juiste nestgelegenheid of door geen pesticiden en meststoffen te gebruiken.”

Hoe krijg je een waardevol gazon? - Natuurpunt
”Wil je meer leven in je gazon? Met een paar eenvoudige ingrepen kan je van jouw gazon een stukje tuin vol leven maken.”

Luistertips

Verhaal de Natuur - Natuuracademie
“De podcast Verhaal de natuur is een samenwerking tussen FMDO, een vereniging die werkt aan positief samenleven in diversiteit en Natuurpunt en kwam tot stand onder deskundige begeleiding van Relaas.”

Hoe vergroot ik de biodiversiteit in mijn tuin? - EOS
“Hoe kies ik een boom en struiken? Hoe maak ik mijn gazon biodiverser? Mag het tuinpad nog verhard zijn? En valt een moestuin te rijmen met een tuin vol beestjes? In deze aflevering van onze podcast vertellen Ellen De Vrieze en Karen De Pauw hoe eenvoudig het eigenlijk is om van je tuin een mini-natuurgebied te maken.”

Hoe redden we de biodiversiteit? - EOS
“Wereldwijd zijn één miljoen soorten met uitsterven bedreigd. Waarom gaat het zo slecht met onze biodiversiteit? Hoe erg is dat, en kunnen we het tij nog keren? Hilde Eggermont, coördinator van het Belgische Platform voor Biodiversiteit, geeft antwoord.”

VRT Podvis - Biodiversiteit - VRT
“In dertig jaar tijd is driekwart van de insecten verdwenen. 1 miljoen van de 8 miljoen planten- en diersoorten op onze aardkloot dreigen uit te sterven. En als de bijen verdwijnen, verdwijnt ook ons eten. Onze natuur wordt armer, wereldwijd. Moeten we ons daar zorgen over maken? Krijgen we niet net meer soorten over de vloer omdat het hier warmer wordt? Of moeten we onze eigen soorten beschermen tegen indringers?”

Podcasts over de natuur - Natuurpunt
Iets algemener, maar deze lijst geven we ook nog graag mee.