Verslag lezingen van George Marshall en Jill Peeters
Pulse Transitienetwerk organiseerde samen met het Departement Omgeving, Bond Beter Leefmilieu, Koning Boudewijnstichting, Reset.Vlaanderen en The Shift deze lezingen over hoe burgers engageren voor het klimaat. We nodigden George Marshall en Jill Peeters uit voor een lezing om over deze uitdaging na te denken. Het werd een boeiend gesprek over wat er nodig is om meer mensen mee te krijgen in de klimaattransitie.
“We moeten klimaatverandering weghalen uit de milieuhoek en opentrekken naar de brede maatschappij.”
Zoek je eigen rol in de transitie
Jill deelt met ons haar ervaringen als weervrouw bij VTM en als maker van de CANVAS-reeks ‘Wat houdt ons tegen?External website’. Ze weerlegt de belangrijkste uitvluchten die ons tegenhouden om mee te stappen in de klimaattransitie, en ze vraagt zich af of schreeuwerige titels zoals ‘We staan met één voet in het graf’ ons echt tot actie kunnen bewegen. Jill is er ervan overtuigd dat iedereen kan bijdragen, en dat ook kleine acties het verschil kunnen maken.
Ze besluit met: “Zoek verbinding met anderen met wie je dingen gemeenschappelijk hebt en ga het gesprek aan. Zoek je eigen rol in de transitie!” Want net als de vlinder in de metafoor van Edward Lorenz (het Vlindereffect in de chaostheorie) kan een kleine actie of verandering in de toekomst mogelijk een wereld van verschil betekenen.
Luister naar de anderen
George legt bij het begin van zijn uiteenzetting uit waarom publiek engagement en een breed gedeeld mandaat voor klimaatactie belangrijk zijn om de klimaattransitie te doen slagen. Hij heeft meer dan 20 jaar ervaring.
“Ik heb honderden uren naar mensen geluisterd. Vooral naar mensen met wie ik het niet eens ben. Ik luister met respect, met begrip voor wie ze zijn en ga op zoek naar de reden waarom ze anders denken dan ik.” klinkt het. Dat is belangrijk, want sterke klimaatcommunicatie reflecteert de identiteit en waarden van het doelpubliek en waar ze om geven.
Vertel een verhaal en verander de beeldtaal
Mensen denken in verhalen. Dat is waarom feiten en cijfers maar zelden attitudes veranderen. Ook boodschappen over rampscenario’s en effecten die zich ver weg van ons voordoen, hebben weinig effect op attitudes en kunnen contraproductief zijn.
“Kunnen we daarom de beeldtaal rond klimaatverandering veranderen? I am so sick of polar bears.”, bekent George.
Sluit aan bij de drijfveren van mensen
Voor veel mensen is bezorgdheid over het klimaat niet de belangrijkste drijfveer. Ze willen in de eerste plaats zorg dragen voor hun familie, in een gezonde omgeving wonen, een goede werknemer zijn... Ook klimaatvriendelijke gedragskeuzes kunnen in dit streven passen. Sterke klimaatboodschappen sluiten aan bij de drijfveren van mensen. Ze laten toe om zich trots te voelen om bij te dragen en deel uit te maken van een groter geheel.
Mobiliseer en stimuleer vertrouwde boodschappers
Klimaatboodschappen worden het beste gebracht door “trusted messengers”: vertrouwde en/of betrouwbare boodschappers. Je vertrouwt het meest mensen zoals jezelf: familie, vrienden, buren, collega’s…
Veel klimaatcommunicatie vandaag wordt uitgezonden door overheden, de media en milieu-organisaties. Maar die genieten niet noodzakelijk het vertrouwen in de verschillende bevolkingsgroepen in onze samenleving. Daarom wordt het tijd om nieuwe en vertrouwde boodschappers te mobiliseren en hen te stimuleren om in gesprek te gaan met de mensen in hun omgeving. Op die manier kunnen we de ‘klimaatstilte’ verder doorbreken.
Gebruik taal die werkt
Climate Outreach testte doorheen de jaren wereldwijd verschillende klimaatboodschappen in verschillende contexten. Daaruit blijkt dat taal die het heeft over ‘radicale verandering’ dikwijls niet werkt.
Boodschappen die het hebben over het ‘herstellen van het evenwicht’ werken doorgaans veel beter. Net als boodschappen over ‘zorg dragen voor’, ‘beschermen’, ‘verdedigen’, ‘voorbereiden’. Ook het thema gezondheid blijkt goed te werken als ingangspoort voor veel mensen.
Ga een constructief gesprek aan
Na de lezingen hebben George en Jill het o.a. over hoe je een constructief gesprek over klimaatverandering aangaat met mensen uit je omgeving die weerstand tonen. De belangrijkste boodschap hier is: start vooral geen gesprek met het idee dat je de discussie wil winnen.
Leg uit dat het moeilijk maar samen mogelijk is
We leren ook dat er geen eenduidig antwoord is op de vraag: “Wat is het belang van hoopvolle boodschappen in klimaatcommunicatie?” George verduidelijkt dat positieve boodschappen over technologische oplossingen en ingenieurswerk dikwijls niet geloofd worden door mensen.
Maar ook boodschappen van wanhoop werken niet. Een betere boodschap is een verhaal over hoe moeilijk het is/zal zijn, maar dat er veel mogelijk is omdat we er samen kunnen aan werken.
Op de website van Omgeving.Vlaanderen vind je de links naar de opnames van de volledige lezingen van Jill Peeters en George Marshall.