Liefde voor objecten

“Herstellen en daarbij gebruik maken van eerlijk bronmateriaal, dat is voor mij duurzaamheid. En rekening houden met het afval van morgen, wat niet evident is. We moeten duurzame relaties opbouwen met mensen én objecten. Misschien zijn we zo ooit in staat om met z’n allen te ontspullen…”

Sophie De Somere
mede-oprichtster en artistiek leidster van Onbetaalbaar

Materialisme met emotie

ONBETAALBAAR is een creatieve werkplaats en een denktank die projecten rond afgedankte materialen bedenkt en streeft naar een ‘materialisme met emotie’. Daartoe tracht ONBETAALBAAR verschillende disciplines, volgens de principes van de circulaire economie, met elkaar te verbinden: designers en kunstenaars, doeners en denkers en alles daartussenin. Het doel is mensen even stil te laten staan bij het feit dat achter elk object ook echt mensen staan. Hen ervan te doordringen niet achteloos te kopen, te verkopen of bij de vuilbak te zetten. Van bij de aanschaf van een object is het goed zich er emotioneel toe te verhouden, elk object wordt dan - als een kind - met vergelijkbare zorg en waardering omringd.

ONBETAALBAAR zet projecten op die rondreizen of gevestigd zijn in het atelier van Kunstencentrum Campo aan de Bomastraat te Gent. Ze zijn ingebed in buurtwerking – bijvoorbeeld een workshop, een weggeefwinkel, een lokaal atelier voor buurtbewoners– of het gaat om op maat gevraagde artistieke opdrachten.

Upcycling en circulaire economie

Upcycling is het centrale aandachtspunt. Het gaat daarbij in de eerste plaats om bewustmaking. Producten die in de ruimte van ONBETAALBAAR te koop worden gesteld, zijn het resultaat van een project en bijgevolg ambassadeur van een proces. Ze zijn meer dan ordinaire winkelwaar. Na het blootleggen van zijn geschiedenis, nieuwe ontstaansverhaal en de economische kost allen vervat in het gemaakte paspoort kan, via een gesprek, de geïnteresseerde koper zelf beslissen hoeveel hij wil betalen. Het is het geheel van factoren achter het object dat de waarde ervan bepaalt. Een kostprijs is niet zomaar een optelsom. De verantwoordelijkheid hiervoor terug bij de koper leggen, opent de ogen naar allerlei andere objecten en productie in de omgeving. Met blijvend effect.

Upcycling kan nooit de hele afvalberg doen verdwijnen, maar wel de mentaliteit helpen veranderen en ons aan het denken zetten. Het kan bovendien worden ingezet om sociaal engagement te doorprikken, zoals met het project Roestvrij. Het gaf niet enkel voorwerpen een tweede leven in een rusthuis setting, maar de gehele nieuwe aankleding van de gemeenschappelijke ruimtes en persoonlijke objecten in deze livings gaf het woord ‘huis’ ook opnieuw betekenis voor de mensen die er wonen. Grote projecten als dit maken de cirkel rond: een significante vermindering van de afvalberg en een positieve impact op de samenleving.