Praktijksafari Ieperfest
Ieper Hardcore Fest – Ieperfest voor de vrienden — is een vaste waarde in het hardcorewereldje. Het driedaagse festival krijgt jaarlijks zo een 7500 bezoekers van over de hele wereld, van Chili tot Australië, over de vloer. Het festival ontstond uit een samenwerking van het jeugdhuis de Vort’n Vis en platenlabel Genet Records en bestaat nog steeds in die samenstelling.
Het is één van de vele DIY-festivals die Vlaanderen rijk is, volledig gedragen door vrijwilligers. Maar dat weerhoudt Ieperfest er niet van een van de meest duurzame festivals te realiseren. Daarvoor kregen ze reeds in 2010 hun eerste award van OVAM. In 2017 werd Ieperfest door OVAM bekroond met de Lifetime Achievement Award voor hun doorgedreven duurzaamheidsmaatregelen, en hun ambassadeurschap waarbij ze geen moment onbenut laten om hun ervaringen te delen met collega’s en concurrenten. “Dat wil ook zeggen dat we nu geen award meer kunnen winnen. Maar daar doen we het natuurlijk niet voor.”
(c) Hilde Saelens
(c) Hilde Saelens
We worden ontvangen door Martijn Van De Walle, een van de drijvende krachten van het eco-team. Op zijn rug staat in grote letters SHITWORKER te lezen. Alle vrijwilligers van Ieperfest dragen met trots deze pull. “Het is belangrijk dat onze bezoekers weten dat onze vrijwilligers dit niet allemaal gratuit doen, maar dat we respect verwachten van hen. En dat krijgen we ook.”
Catering
Alle catering op Ieperfest is veganistisch, zowel frontstage voor de bezoekers als backstage. Reeds sinds de start in 1992 werd gebruik van dierlijke producten geweerd: het is eigen aan het genre. Ieperfest streeft naar een zo lang mogelijk lijst van ecologische maatregelen, maar met het schrappen van dierlijke ingrediënten realiseren ze meteen hun meest impactvolle. “Heel veel festivals worstelen met de overstap naar vegetarisch, maar wij hebben die stap niet eens hoeven te nemen. We geloven dat het ook kan voor andere festivals, beetje bij beetje het publiek laten wennen.”
Ieperfest kiest voor cateraars die zich specifiek richten op veganistische voeding. “We geven voorrang aan mensen die hier dagelijks mee bezig zijn en mee de boodschap uitdragen.” Bovendien is het festival er dan zeker van dat er een kwalitatief en gevarieerd aanbod wordt voorzien. “Dat is belangrijk, want we willen de bezoekers die niet vertrouwd zijn met vegan food, graag een eerste positieve ervaring mee te geven.” Ooit deed Ieperfest alle catering zelf, inclusief voor de bezoekers. “Toen kookten we ook met biologische groenten, of zelfs producten uit onze eigen moestuin, maar dat kunnen we niet meer bolwerken.” Ondertussen staan er tien kraampjes op het terrein, allemaal 100% veganistisch.
(c) Hilde Saelens
“Alle catering op Ieperfest is veganistisch, zowel frontstage voor de bezoekers als backstage.”
Bovendien worden alle maaltijden geserveerd in herbruikbare plastic bakjes en borden. Voor de friet- en pastabakjes worden sorteerbakjes gebruikt, rechtstreeks uit de kantoorwinkel. Ze werden persoonlijk getest en goedgekeurd alvorens ze in gebruik werden genomen op het festival. Backstage worden echte borden gebruikt. Ieperfest werkt ondertussen reeds enkele jaren — met succes — met herbruikbare bekers die ze krijgen via hun brouwer.
(c) Hilde Saelens
(c) Hilde Saelens
Zowel voor de eetbakjes en -borden, als voor de bekers geldt een waarborg. Die krijgen de bezoekers terug door alles in te leveren aan de afwasstand. Het terrein ligt er dan ook netjes bij, afgezien van de modder: geen rondzwervende wegwerpbekers. De bekers gaan een industriële wasmachine in, de borden en bakjes zijn een vettiger en worden met de hand afgewassen.
Het festivalterrein
Afval wordt vermeden volgens het principe van refuse reduce reuse recycle: een proper terrein nodigt niet uit om afval op de grond te gooien.
Vorig jaar had het festival in totaal slechts 1,1 ton restafval na afloop van het festival.
(c) Hilde Saelens
o In totaal meer dan 20 sorteereilanden verspreid over het festivalterrein met telkens 4 fracties: PMD, etensresten (GFT en bewerkt voedsel), sigarettenpeuken & restafval
o Op de verschillende vuilnisbakken staat duidelijk aangegeven wat waarin mag en wat niet. Ieperfest is een internationaal festival dus de signalisatie gebeurt in het Engels en met foto’s van het meest voorkomende afval
o Voordat het in de grote containers gaat, wordt alle afval nog eens extra gesorteerd zodat alle afvalgroepen zo zuiver mogelijk zijn, zelfs hout wordt na afloop van het festival aangeboden aan de buurtbewoners.
o Alle inkleding en signalisatie wordt jaarlijks opnieuw gebruikt.
Overal op het terrein vind je zelfgemaakte buizen die dienen om je sigarettenpeuk in achter te laten.
Kauwgomballenbomen nodigen uit om je kauwgom op te plakken. Dit initiatief heeft meer een sensibiliserende impact dan wel een werkelijke ecologische. Het wijst de bezoekers andermaal op hoe belangrijk Ieperfest milieuzorg vindt.
Droge wc’s van Green Corner Toilet. De wc’s zelf bestaan uit een tentje gemaakt van gerecupereerde vinylzeilen. Op het einde van deze festivaleditie gaan ook de vinylzeilen van het festival mee om nieuwe wc’s van te maken.
(c) Hilde Saelens
In de tent staat een emmer met een wc-bril erop. Wat zaagsel zorgt voor de rest. De medewerkers van het kaka-team komen de wc’s op gezette tijden leeghalen. En uiteindelijk zal het verzamelde eindproduct gebruikt worden in de tuinbouw als bemesting.
Camping
Partytenten worden niet toegestaan op de camping. Ze zijn te fragiel om de Ieperse wind te overleven en zouden enkel zorgen voor bijkomend afval.
Achtergebleven tenten en slaapzakken kunnen worden geschonken in de donation pit. Ze worden het jaar erop gratis uitgeleend aan (buitenlandse) bezoekers zonder tent.
Achtergelaten voedsel wordt gerecupereerd en aan een sociaal doel uit Ieper geschonken.
Ieperfest biedt gratis het gebruik van veganistische zeep aan van Lush. Hiermee blijven ze trouw aan hun veganistische ideologie en zorgen ze opnieuw voor minder afval.
Campinggasten kunnen vrijwillig intekenen op de eco-camping. Inschrijven op voorhand is verplicht, maar eigenlijk biedt deze nauwelijks voordelen. Uit overtuiging kiezen sommige bezoekers toch bewust voor deze camping. Hij is iets rustiger — radio’s zijn er bijvoorbeeld verboden — en de kampeerders kunnen er douchen met water dat verwarmd wordt door een pelletkachel. Van de kampeerders wordt ook verwacht dat ze deze camping smetteloos achterlaten.
Backstage
(c) Hilde Saelens
De waterleiding vertrekt van dichtbij de foodstands. Zo zijn er minder leidingen nodig en is de logistiek eenvoudiger.
Backstage wordt drinkbaar kraanwater voorzien voor de medewerkers en de bands. Het water getapt in ongebruikte afwasmiddelflessen die Ieperfest als sponsoring kreeg van een plaatselijke fabrikant. De gebruikte flessen worden afgewassen en hergebruikt.
Het afvalwater van de keuken, foodstands en de afwasstand worden gerecupereerd en via een ingenieus buizensysteem naar een mobiel rietveld gepompt. Het rietveld filtert het water waardoor het meteen loosbaar is. Dat spaart transport uit. De bloemetjes bovenop het mobiele rietveld zijn een charmante toets en trekken bijtjes en andere insecten aan.
“Het afvalwater van de keuken, foodstands en de afwasstand worden gerecupereerd en via een ingenieus buizensysteem naar een mobiel rietveld gepompt”
(c) Hilde Saelens
In de backstagetent zijn de artiestenloges opgetrokken uit gerecupereerd expositiemateriaal.
Achter de schermen rijdt een elektrische wagen rond.
Backstage wordt er uiteraard ook gesorteerd.
Meer dan muziek
Naast de zuivere ecologische maatregelen, zet het festival ook in op rechtvaardige duurzaamheid. Dat vertaalt zich op het festivalterrein in de More Than Music-tent. Hier vind je een bonte verzameling van band merchandising en signeersessies, standjes van allerhande NGO’s, fanzines, een chillhoek met zetels uit de plaatselijk Kringwinkel, live interviews met bands en screenings van allerlei documentaires gaande van dierenrechten tot feminisme, over klimaatopwarming tot het opstarten van je eigen moestuintje.
Tijdens de op- en afbouw van het festival krijgen jongeren met een problematische achtergrond de kans om te komen helpen. Zo doen ze werkervaring op in een losse en ongedwongen setting.
“Verplichten werkt niet, en we willen bezoekers ook niet belonen voor iets dat ze eigenlijk sowieso al zouden moeten doen”
Verder werkt het festival samen met de opleiding elektriciteit van het KTA Ieper. Zo voorzag de school het festival dit jaar van een laadpaal voor gsm’s gefabriceerd uit een oude praatpaal met een zonnepaneel erop gemonteerd, een zithoek om je gsm op te laden en een jacuzzi backstage. Omwille van logistieke problemen haalde de jacuzzi het festival echter niet. Jammer.
Door al deze maatregelen zet Ieperfest gaandeweg in op een mentaliteitswijziging zonder te verplichten. Bezoekers worden gewezen op hun verantwoordelijkheden en de organisatie maakt het hen gemakkelijk om ook aan die verantwoordelijkheden te voldoen. “Verplichten werkt niet, en we willen bezoekers ook niet belonen voor iets dat ze eigenlijk sowieso al zouden moeten doen,” stelt Martijn. “Wel willen we bezoekers die net dat ietsje meer doen wat verwennen. Daar is de eco-camping een voorbeeld van.”