Interview Kris Pint
Kris Pint is schrijver en cultuurfilosoof. Hij doceert cultuurwetenschappen aan de Faculteit Architectuur en Kunst van de Universiteit Hasselt. Met “De wilde tuin van de verbeelding” (2017) schreef hij dé gids om op een andere manier naar jezelf te kijken, weg van de neoliberale stereotypen. Wij gingen met hem in gesprek naar aanleiding van onze trefdag op 22 oktober.
Wat wordt er bedoeld met de wilde tuin van de verbeelding?
Kris Pint: “Het idee van de homo economicus is een heel dominant beeld geworden waarmee je naar jezelf kijkt. De eerste stap is beseffen dat dat idee, net als elk ander zelfbeeld, een fictie is, geen universele waarheid. De tweede stap is dat je gaat ‘tegenverbeelden’ via kunst, cultuur en filosofie.
Je moet vertrekken vanuit een innerlijke verkenning, je ontdekt in je eigen wilde tuin wat werkt voor jou. Op basis daarvan probeer je alternatieven te bedenken om met jezelf en je omgeving om te gaan. Dat vergt een zeker terugplooien op jezelf om het vreemde en het onbekende in jezelf te cultiveren. Op sommige plekken groeit iets anders dan je dacht dat er zou groeien.”
Hoe belangrijk is het dat die culturele instellingen artistieke vrijheid claimen?
Pint: “Artistieke vrijheid is iets waar je heel dankbaar om moet zijn en dat je ook moet bewaken. Het is dankzij die vrijheid dat verandering mogelijk wordt gemaakt, als men elkaar telkens zou herhalen, krijg je telkens dezelfde gewassen en heb je na verloop van tijd een uitgeputte bodem.”
In je boek zeg je dat het verlangen naar een betere maatschappij destructief kan zijn, waarom is dat zo?
Pint: “Dat het neoliberaal marktdenken nefast is voor onderwijs, gezondheidszorg en cultuur, daar heerst een bepaalde consensus over, maar dat betekent niet noodzakelijk dat de alternatieven die geformuleerd worden zelf geen problematische kanten kunnen hebben. Je loopt een reëel gevaar wanneer je de ene utopie, namelijk die van het individu dat verantwoordelijk is voor zijn of haar eigen succes, gaat vervangen door een ander utopisch zelfbeeld dat even nefast is. In de culturele sector kan bovendien het gevaar ontstaan dat je een eigen bubbel creëert met alleen maar gelijkgezinden die zich niet bewust zijn van hun eigen blinde vlekken.”
“Waarom denken we dat er maar één mogelijke manier is om onze job en persoonlijke leven te organiseren of te evalueren, ook al maakt die ons zo duidelijk ongelukkig of zelfs ziek?”
In welke context werd het boek geschreven?
Pint: “Ik had twee motieven om De wilde tuin van de verbeelding te publiceren, enerzijds was het voor mezelf belangrijk om kennis die enkel in academische publicaties werd gepubliceerd, te verspreiden naar een breder publiek. Ik wou die kennis, waar ik zelf veel aan had, toegankelijk maken in de hoop dat ook iemand anders er iets aan zou hebben. Daarnaast zag ik heel wat mensen in mijn omgeving uitvallen door burn-outs of bore-outs. Ik zag hen existentieel tegen de muur knallen en vond daarin de noodzaak dit boek te schrijven. Wat drijft mensen ertoe om zich zodanig in een bepaald straatje te begeven waar ze uiteindelijk niet meer uit geraken? Waarom denk je dat er maar één mogelijke manier is om je job en je persoonlijke leven te organiseren of te evalueren, ook al maakt die je zo duidelijk ongelukkig of zelfs ziek? Omdat er ook dikwijls maar één soort mensbeeld op ons af komt en dat is die van een vrije ondernemer die consumeert en produceert. Er zijn te weinig tegenverbeeldingen.”